Λέσβος, Ελλάδα – Το ψιλόβροχο δεν υποχωρεί, οικογένειες διαφόρων εθνικοτήτων στοιβάζουν υπνόσακους και σφηνώνουν όλα τους τα υπάρχοντα σε ξεχαρβαλωμένες βαλίτσες στην είσοδο του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης (Κ.Υ.Τ.) της Μόριας στη Λέσβο.
Περισσότεροι από 200 αιτούντες άσυλο περιμένουν να μεταφερθούν με το πλοίο της γραμμής σε δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα. Η βροχή δεν τους πτοεί, νιώθουν ευτυχείς: αφήνουν επιτέλους πίσω τους το υπερπλήρες κέντρο υποδοχής στο οποίο διέμεναν αφότου έφτασαν στο νησί μέσω Τουρκίας πριν από μήνες.
Προορισμός τους ένα πρώην θέρετρο που βρίσκεται δίπλα στη Λίμνη Βόλβη στη Βόρεια Ελλάδα. Ο χώρος φιλοξενίας που προηγουμένως κατοικούνταν από Γιαζίντι από το Ιράκ, άνοιξε εκ νέου από την ελληνική κυβέρνηση για να αποσυμφορήσει την κατάσταση στα νησιά και να παρέχει κατάλληλη στέγη και συνθήκες διαμονής σε αιτούντες άσυλο ενόσω αναμένουν την εξέταση των αιτημάτων τους.
«Ελπίζω με όλη μου την καρδιά η κατάσταση στη Βόλβη να είναι καλύτερη», λέει ο Mohammed Al Ahmad, 33 ετών, από την πολύπαθη επαρχία Idlib της Συρίας, καθώς βοηθά τα τέσσερα μικρά του παιδιά, την έγκυο σύζυγό του και την ηλικιωμένη μητέρα του να επιβιβαστούν στο λεωφορείο που έχει μισθώσει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) για να μεταφερθούν στο λιμάνι της Μυτιλήνης και να επιβιβαστούν στο πλοίο της γραμμής. Έμειναν τρεις μήνες στη Μόρια.
Εν όψει της έλευσης του χειμώνα, η Υ.Α. βοήθησε την ελληνική κυβέρνηση να μεταφέρει χιλιάδες ευάλωτους αιτούντες άσυλο από τη Μόρια και άλλα κέντρα στα ελληνικά νησιά σε καλύτερες συνθήκες διαμονής. Από τις αρχές του Σεπτέμβρη, περισσότεροι από 11.000 άνθρωποι έχουν μετακινηθεί από τα νησιά σε άλλους χώρους φιλοξενίας, σε ξενοδοχεία και διαμερίσματα στην ενδοχώρα. Η Υ.Α., με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνδράμει στη μεταφορά των αιτούντων άσυλο με λεωφορεία προς και από τα λιμάνια, ενώ συντονίζει και την έκδοση των εισιτηρίων τους.
Αναφορικά με την αποσυμφόρηση, έχει δοθεί προτεραιότητα στη Λέσβο και τη Σάμο σε σχέση με τα υπόλοιπα νησιά, καθώς τα Κ.Υ.Τ. στη Μόρια και το Βαθύ αντίστοιχα βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση. Ενδεικτικό είναι το ότι περισσότερες από τις μισές μεταφορές έχουν πραγματοποιηθεί μόνο από τη Μόρια. Μάλιστα τον Δεκέμβριο, πάνω από 1.700 αιτούντες άσυλο μεταφέρθηκαν από τη Λέσβο με τη βοήθεια της Υ.Α., αφού έλαβαν σχετική έγκριση από τις ελληνικές αρχές για να μετακινηθούν.
Με την επιτάχυνση των μεταφορών, ο πληθυσμός του Κ.Υ.Τ. της Μόριας μειώθηκε σε λιγότερα από 5.000 άτομα για πρώτη φορά από τον Απρίλιο του 2018. Εξακολουθεί, ωστόσο, να υπερβαίνει κατά το διπλάσιο την πραγματική του χωρητικότητα. Οι αρχές επιτείνουν τις προσπάθειές τους για να βελτιώσουν με κάθε τρόπο τις συνθήκες για όσους εξακολουθούν να περιμένουν στη Μόρια.
«Παρόλο που το προσωπικό (στη Μόρια) είναι ικανό και βοηθητικό, η κατάσταση είναι πραγματικά άσχημη» λέει ο Mohammed αναφορικά με τις συνθήκες υπερσυνωστισμού στο κέντρο. Τον Σεπτέμβριο, όταν κατέφθασε η οικογένεια στο νησί, σχεδόν 8.000 πρόσφυγες και μετανάστες ήταν στην κυριολεξία στοιβαγμένοι σε καταλύματα που μπορούν να στεγάσουν μόλις 2.000 άτομα.
Ελλείψει επαρκούς χώρου εντός του πρώην στρατοπέδου, πολλοί ζούσαν σε ετοιμόρροπες σκηνές στον ελαιώνα έξω από το κέντρο. Παρά τις πρόσφατες μεταφορές από τότε και κάποιες βελτιώσεις στις εγκαταστάσεις και υποδομές, περίπου 2.000 άτομα, μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά, συνεχίζουν να διασχίζουν στοίβες σκουπιδιών και λίμνες λάσπης που περιστοιχίζουν τις σκηνές τους ανάμεσα στα ελαιόδεντρα.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η θερμοκρασία έχει πέσει σε μονοψήφια νούμερα, ειδικά τη νύχτα, ενώ οι συχνές βροχοπτώσεις χειροτερεύουν τις συνθήκες διαβίωσης στον ελαιώνα. Εδώ, ο προσωπικός χώρος έξω από τις σκηνές είναι μια πολυτέλεια, πόσο μάλλον ο χώρος μέσα στις κρύες και συχνά μουσκεμένες σκηνές όπου ο κόσμος κοιμάται, τρώει αλλά και περνάει τις περισσότερες μέρες του, παρόλο που θεωρητικά είναι ελεύθερος να τριγυρίζει στο νησί.
Οικογένειες αγκαλιάζονται και κουρνιάζουν μαζί με τα υπάρχοντά τους, τυλιγμένοι σε κουβέρτες για να μη κρυώνουν. «Οι συνεχείς διακοπές ρεύματος και η υγρασία τη νύχτα δεν υποφέρονται», λέει ο Παλαιστίνιος Ousama Ouda που μένει εδώ με την επταμελή του οικογένεια.
Ο Mohammed νιώθει τυχερός που φεύγει από το Κ.Υ.Τ. στη Μόρια προς την ενδοχώρα έπειτα από μόλις 90 μέρες. Ξέρει ότι ο χρόνος είναι πολύτιμος. Στη Συρία, μια σφαίρα αφαίρεσε στιγμιαία τη ζωή της κόρης του. Νιώθει ακόμα νωπό τον πόνο από αυτό το τραύμα, αλλά κοιτάει με αισιοδοξία το μέλλον της οικογένειάς του.
Αρκετές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε τα ποσά έχουμε καταφέρει, από την ταχύτητα της καθημερινότητας. Άλλες φορές το θεωρούμε δεδομένο. Γυρίστε πίσω και θα δείτε πως κάνατε περισσότερα από όσα φανταζόσασταν. Μια νέα δουλειά, μια πετυχημένη καριέρα, προσπάθειες άκαρπες αλλά έστω προσπαθήσατε δεν τα παρατήσατε.Έχετε σχέδια που ακόμα τρέχουν για τη νέα χρονιά. Κάνατε όνειρα ή θέλετε να κάνετε μεγαλύτερα όνειρα. Μην φοβάστε να ονειρευτείτε, ακόμα και αν στο τέλος τα όνειρά σας δεν πραγματοποιηθούν Kαλή χρονιά με δύναμη για ακόμα καλύτερα όνειρα και ελπίδες που θα πραγματοποιηθούν το 
